sovyetler ne zaman dağıldı ne demek?

Sovyetler Birliği, 26 Aralık 1991'de resmen dağıldı. Bu dağılma süreci, aslında 1980'lerin sonlarında başlayan ve çeşitli siyasi ve ekonomik faktörlerin etkisiyle hızlanan bir dizi olayın sonucuydu.

Dağılmanın temel nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

• Ekonomik Kriz: Merkezi planlama sisteminin başarısızlığı ve ekonomik durgunluk (https://www.nedemek.page/kavramlar/ekonomik%20kriz).
• Siyasi Reform İhtiyacı: Mihail Gorbaçov'un başlattığı Glasnost (açıklık) ve Perestroika (yeniden yapılanma) politikaları, başlangıçta sistemi iyileştirmeyi amaçlasa da, kontrolü zorlaştırdı ve milliyetçilik akımlarını güçlendirdi (https://www.nedemek.page/kavramlar/perestroyka).
• Milliyetçilik Hareketleri: Birliği oluşturan farklı milletlerin bağımsızlık talepleri (https://www.nedemek.page/kavramlar/milliyetçilik).
• Soğuk Savaş: ABD ve Batı'nın Sovyetler Birliği'ne karşı yürüttüğü ideolojik ve ekonomik rekabet (https://www.nedemek.page/kavramlar/soğuk%20savaş).

Dağılma süreci, Baltık ülkelerinin (Estonya, Letonya, Litvanya) bağımsızlıklarını ilan etmesiyle hızlandı. Ardından diğer Sovyet cumhuriyetleri de bağımsızlıklarını ilan etmeye başladı. Aralık 1991'de, Rusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya liderleri bir araya gelerek Bağımsız Devletler Topluluğu'nu (BDT) kurdu ve Sovyetler Birliği'nin varlığına son verdi.

Bu olay, 20. yüzyılın en önemli jeopolitik gelişmelerinden biri olarak kabul edilir ve dünya siyaseti üzerinde derin etkiler bırakmıştır.